Αποκατάσταση των καταστροφών στον Αρχαιολογικό χώρο του Τύμβου της Σαλαμίνας

Αθήνα, 16.03.2009, Αρ. Πρωτ. 1253
1. Υπουργείο Περιβάλλοντος Χωροταξίας & Δημοσίων Έργων Γραφείο Υπουργού
2. Υπουργείο Πολιτισμού Γραφείο Υπουργού
Σας διαβιβάζουμε, μετά από εντολή του Προέδρου της Βουλής των Ελλήνων κ. Δημήτριου Σιούφα, την από 06.03.2009 επιστολή της Εταιρείας Προβολής Σαλαμινιακού Πολιτισμού, που αφορά αίτημα αποκατάστασης των καταστροφών στον Αρχαιολογικό χώρο του Τύμβου της Σαλαμίνας από την εταιρεία ΑΡΚΑΔΙΑ, για ενημέρωση σας και τυχόν δικές σας ενέργειες.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ

Κοινοποίηση:
ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΣΑΛΑΜΙΝΙΑΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
Διά του κ. Αχιλλέα Μπιθιζή
Δαιδάλου 27
Τ.Κ. 10558
Τηλ.: 3233644
----------------------------------------------------------------------------------------
ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΣΑΛΑΜΙΝΙΑΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
(Μη Κερδοσκοπικού Χαράκτηρος)
Δαιδάλου 27 Αθήναι 105 58
Τηλ. 2103233644 & 6945293977

Προς τό Υπουργείον Πολιτισμού
Μπουμπουλίνας 20
Αθήνα ΤΚ 106 82 6η Μαρτίου 2009

Υπ' όψιν Υπουργού. Αξιότιμου Κυρίου Αντωνίου . Σαμαρά
Θέμα : (Αρχαιολογικοί Χώροι * Μνημείον Σαλαμινομάχων)

Αξιότιμε Κύριε Υπουργέ,
Η Εταιρεία μας, σας υποβάλλει (φωτοτυπικώς), τό υπ' αριθμόν Πρωτοκόλλου ΥΠΠΟ/Γ.Υ.Κ/391 έγγραφον τού Υπουργείου σας, μέ ημερομηνίαν 27.06.2001, τό αναφερόμενον στην απάντηση ερωτήματος, τού τότε Βουλευτού κ. Π.Τατουλη, ο οποίος ερωτούσε αρμοδίως, περί τών ενεργειών τού Υπουργείου σας, σχετικώς προς τίς αποκαταστάσεις τών όσων ανωμαλιών είχαν επισυμβεί στον εν θέματι αρχαιολογικόν χώρον. Έλαβε δέ απάντηση, μηδέποτε εφαρμοσθείσαν, ούτε υπό τού ιδίου, Υπουργού όντος προσφάτως.

Η Εταιρεία μας, παρακολουθούσα τό θέμα εκ τού σύνεγγυς, διεπίστωσε καί διαπιστώνει τήν αναβλητικότητα τού Υπουργείου σας, περί τού πρακτέου, ότι «δεν έγινε, ούτε γίνεται τίποτε» κατά τό δή λεγόμενον, πρίν δέ, αναλάβει διεθνή δράση, απευθυνόμενη εις πολλούς Οργανισμούς και Πανεπιστήμια, αρμόδια διά τό θέμα αυτό, θά ήθελε νά έχη τήν από μέρους σας επίσημη ενημέρωση επί των εξής :

Εάν, οι υπό τήν αρμοδιότητα τού Υπουργείου σας Υπηρεσίες εκινήθησαν προς δικαστικές διαδικασίες, μέ τίς οποίες η Εταιρεία ΑΡΚΑΔΙΑ, συμφώνως προς τίς επίσημες γνωματεύσεις τού Κ.Α.Σ. καί άλλων επισήμων ανασκαφέων καί ιστορικών εχόντων γνωματεύσει περί εκτεταμένων νεκρικών τάφων, εξήντα τριών (63), τον αριθμόν, έχη αποκαταστήσει ή όχι, τίς βέβηλες επεμβάσεις της.
Ποία η πορεία τής αποκαταστάσεως, τών παρανόμων σκαμάτων, τά οποία στό έτος 1975, διεκόπησαν μεν, μέ ενέργειες τού ΚΑΣ, αλλά στό έτος 1977 εχορηγήθη στην αυτήν Εταιρεία «Άδεια Εγκαταστάσεως Ναυπηγείου», οπότε είναι εύλογον τό ερώτημα τών Σαλαμινίων καί δικό μας φυσικά, διά τό τί παρανεβλήθη καί εχορηγήθη η εν λόγω «Άδεια», εις βάρος τού χερσαίου καί θαλασσίου περιβάλλοντος χώρου διά τό οποίον η Ό.Ν.Ε.Ρ., οπωσδήποτε έχει αντιρρήσεις;
Τέλος, επιθυμούμε νά ενημερωθούμε, πώς ο ΟΑΠ τυγχάνει προνομίων, ώστε με βάση τά οικονομικά συμφέροντα, αλλά εις βάρος τής περιώνυμης Ναυμαχίας, που μέ τό σκεπτικό του, ο ΟΛΠ ενεργεί καί πράττει μέ σκανδαλώδη οικονομικήν αντίληψη καί μέ τρόπον, ώστε νά μάς απαλλοτρίωση κάποια ημέρα καί τά σπίτια μας. Οπωσδήποτε δέν είμεθα εναντίον τών οικονομικών συμφερόντων τού ΟΛΠ, είμεθα όμως αντίθετοι προς τήν κατεύθυνση, που κινείται, ενώ υπάρχουν πολλές εναλλακτικές λύσεις, που αγνούνται, εις βάρος τής Ιστορίας μας καί τού Τουρισμού μας, διά τόν οποίον η Κυβέρνηση σας, δίδει άκρες προτεραιότητες;

--------------------------------------------------------------------------------
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα, 27.06.2001
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Αρ. Πρωτ.: ΥΠΠΟ/Γ.Υ./Κ.Ε./391
ΓΡΑΦΕΙΟ ΥΠΟΥΡΓΟΥ
ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΣ
ΕΛΕΓΧΟΣ

Ταχ. Δ/νση: Μπουμπουλίνας 20 ΠΡΟΣ Βουλή των Ελλήνων
Ταχ. Κώδ : 106 82 Δ/νση Κοινοβουλευτικού Ελέγχου
Πληροφ: Τμήμα ερωτήσεων
Τηλέφωνο: 82.01.330 ΚΟΙΝ: Ι. Βουλευτή κ. Πέτρο Τατούλη


Θέμα: Απάντηση στην υπ' αριθμ. 8325/12.06.2001 Ερώτηση
Σχετικά με την υπ" αριθμ. 8325/12.06.2001 Ερώτηση του Βουλευτή κ. Πέτρου Τατούλη, σας γνωρίζουμε τα εξής:

Ο αρχαιολογικός χώρος του Τύμβου των Σαλαμινομάχων έχει κηρυχθεί με την αρ. ΥΠ 16821/14.11.64 (ΦΕΚ «37/Β719.1.65) και συμπεριλαμβάνεται στον ευρύτερο κηρυγμένο αρχαιολογικό χώρο της αρχαίας Σαλαμίνας (ΦΕΚ 84/Β75.2.69 και ΦΕΚ 305/Β726.5.82). Η εν λόγω θέση είχε εντοπισθεί ήδη από τον περασμένο αιώνα (Curtius - Kaupert katen von Attika. Heft VII - VIII ΒΙαtt XXI. 26 κ.ε.). Ακολούθησαν ανασκαφικές έρευνες από την Β' ΕΠΚΑ τα έτη 1966. 1977 και 1980. κατά τις οποίες διαπιστώθηκε ότι οπωσδήποτε πρόκειται για τεχνητό τύμβο και όχι απλώς φυσικό έξαρμα.

Συγκεκριμένα πάνω στο φυσικό βραχώδες ύψωμα: με τεχνητή επίχωση στην περιφέρεια, υπάρχει κυκλικός λιθοσωρός διαμέτρου 20μ. περίπου, κατασκευασμένος κυρίως από αργούς πωρόλιθους και άφθονη λατύπη. Τα υλικά αυτά συνδέονται μεταξύ τους με άμμο. Ο κεντρικός αυτός χώρος πάνω από τον λιθοσωρό διασώζει επιπλέον τεχνητή επίχωση ύψους 1μ. (συνολικό ύψος τύμβου 7μ. και από την επιφάνεια της θάλασσας 13 μ.). Ανατολικά του Τύμβου, παρά τους πρόποδες του. είχε ανασκαφεί εκτεταμένο νεκροταφείο (έκταση 576 τ.μ. περίπου), το οποίο περιελάμβανε 63 τάφους χρονολογούμενους στην κλασική και υστεροκλασική περίοδο. Στα βόρεια του Τύμβου και επί της κλιτύος του φυσικού υψώματος διαπιστώθηκε η ύπαρξη ταφικού συγκροτήματος αποτελούμενου από τρεις τουλάχιστον χοίρους, εντός των οποίων βρέθηκαν μόνο ελάχιστα θραύσματα αγγείων του α' μισού του 5ου π.Χ αιώνα. Οι κατασκευές αυτές ερμηνεύθηκαν ως ομαδικοί τάφοι, οι οποίοι καταστράφηκαν στο παρελθόν λόγω της άροσης, σύμφωνα με μαρτυρίες των ντόπιων και το ταφικό συγκρότημα ταυτίστηκε με το αναφερόμενο από τον Θουκυδίδη Πολυάνδρειο.

Το μεγαλύτερο τμήμα της έκτασης της χερσονήσου είχε αγορασθεί το έτος' 1969 από την Ναυπηγική Εταιρεία Αφών Διαμαντή, ενώ η υπόλοιπη έκταση αποτελούσε ιδιοκτησία του ΟΛΠ. Το 1971 η Ναυπηγική Εταιρεία «ΑΡΚΑΔΙΑ Α.Ε.» αγόρασε την βόρεια πλευρά της χερσονήσου της Κυνοσούρας Σαλαμίνας και το 1974 ζήτησε άδεια ίδρυσης ναυπηγείων στην θέση αυτή. Η αίτηση της απορρίφθηκε με την αρ. ΥΠΠΕ/ΑΡΧΑΙΟΤ/Α/249/38796/3945/16.11.74 απόφαση του ΥΠ.ΠΟ. «προς προστασίαν των εις την περιοχήν υπαρχουσών αρχαιοτήτων, της ιστορικότητας του χώρου και του περιβάλλοντος τούτον τοπίου».

Το 1975 η Ναυπηγική Εταιρεία, παρόλο που είχε απορριφθεί από το ΥΠ.ΠΟ. το αίτημα της για επέκταση των εγκαταστάσεων της. επιχείρησε ισοπεδωτικές εργασίες καταστρέφοντας το ανατολικός τμήμα του Τύμβου, ανοίγοντας σκάμμα περίπου 15μ.βάθους. Με τηλεφωνικό σήμα διακόπησαν οι εργασίες από την αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων, και υπεβλήθη μήνυση από το Αστυνομικό Τμήμα Αμπελακίων κατά των υπευθύνων για καταστροφή αρχαιοτήτων Το 1977 χορηγήθηκε στην Εταιρεία άδεια εγκαταστάσεως Ναυπηγείου υπό τον όρο ότι θα εξαιρεθεί της εκμεταλλεύσεως και θα παραμείνει ελεύθερος ο χώρος του Τύμβου. Εν τούτοις η Εταιρεία χρησιμοποίησε τον χώρο αυτό ως χώρο απόθεσης απορριμμάτων, όπου συσσωρεύθηκαν εξαρτήματα πλοίων, παλιά μηχανήματα, λέμβοι και λαμαρίνες, φορτία από κάρβουνο κ.λπ. Αφού διεσώθη ο Τύμβος το 1980 αρχικά από την απειλή ιδρύσεως σταθμού διαμετακομίσεως άνθρακα και στη συνέχεια εργοστασίου ψυγείου από τη Ναυπηγική Εταιρεία, η Β' ΕΠΚΑ υπέβαλε το έτος 1986 πρόταση απαλλοτρίωσης της εν λόγω έκτασης.

Τελικά με την αρ. ΥΠ.ΠΟ./ΑΠΑΑΛ/Φ161/46084/337/14.9.93 Απόφαση (κατόπιν των αρ. 4/2.2.93 και 22/15.6.93 γνωμοδοτήσεων του ΚΑΣ) εγκρίθηκε η αναγκαστική απαλλοτρίωση ακινήτου εκτάσεως 24.117 τ.μ. φερομένης ιδιοκτησίας Ναυπηγικής Εταιρείας «ΑΡΚΑΔΙΑ» Αφών Διαμαντή, εντός της οποίας βρίσκεται ο Τύμβος Σαλαμινομάχων. Ανατέθηκε επίσης στη ΔΑΑΜ η εκπόνηση, μετά τη λήξη των διαδικασιών της απαλλοτρίωσης, μελέτης με διεθνείς προδιαγραφές για τη διαμόρφωση του χώρου και του ιστορικού τοπίου, την ανάδειξη του μνημείου και την προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος της περιοχής.

Κατόπιν τούτων η ΔΑΑΜ ζήτησε να κινηθεί η διαδικασία παραχώρησης στο ΥΠ.ΠΟ. έκτασης 11.483 τ.μ. ιδιοκτησίας του Ο.Λ.Π., στο δυτικό τμήμα της χερσονήσου. Η παραχώρηση κρίθηκε απαραίτητη, προκειμένου να προχωρήσει η ΔΑΑΜ στη σύνταξη μελέτης περίφραξης, προστασίας των εν υπαίθρω αρχαίων και γενικής διαμόρφωσης του περιφραγμένου χώρου. Η έγκριση της έναρξης διαδικασίας παραχώρησης της έκτασης αυτής δόθηκε από το ΚΑΣ στην αρ. 12/5.4.94 συνεδρία του.

Η αναγκαστική απαλλοτρίωση του χώρου του Τύμβου των Σαλαμινομάχων κινήθηκε από τον Ο.Λ.Π., διότι η περιοχή ευρίσκεται εντός της χερσαίας λιμενικής ζώνης και σύμφωνα με τον ΑΝ 2344/1940 οι χώροι αυτοί απαλλοτριώνονται από τον Ο.Λ.Π. με δαπάνη του. Η απαλλοτρίωση ολοκληρώθηκε με τον καθορισμό της οριστικής τιμής μονάδος από το Εφετείο Πειραιώς, πλην όμως ο Ο,Λ.Π. βαρυνόμενος με την δαπάνη της απαλλοτρίωσης, δεν παρακατάθεσε την αποζημίωση, η οποία ανερχόταν σε 950.000.000 δρχ. Η υπόθεση εξετάστηκε από το ΚΑΣ στις 15.5.2001 (σημειώνεται ότι έχει παρέλθει το 18μηνο και πρέπει να γίνει επαναπροκήρυξη). οπότε και επανακηρύχθηκε απαλλοτριωτέο.

Ύστερα από την αυτοψία που πραγματοποιήθηκε στον αρχαιολογικό χώρο του Τύμβου των Σαλαμινομάχων στις 24.5.01 από Υπηρεσιακό Κλιμάκιο του ΥΠ.ΠΟ. υπό την κα Γενική Γραμματέα και κατόπιν σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε παρουσία όλων των συναρμόδιων υπηρεσιών, κατά την οποία συζητήθηκε εκτενώς το θέμα της προστασίας και ανάδειξης του ευρύτερου αρχαιολογικού χώρου των Αμπελακίων Σαλαμίνας, στο πλαίσιο του προγράμματος ανάπλασης της περιοχής από τα συναρμόδια Υπουργεία ΥΠ.ΠΟ. και Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.. αποφασίστηκαν τα εξής:

α) Συμπληρωματική κήρυξη της θαλό.σσιας περιοχής του όρμου Αμπελακίων από την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων, για την αποτελεσματικότερη προστασία των λειψάνων του αρχαίου λιμένα της Σαλαμίνας.

β) Θεσμοθέτηση Ζώνης Α απολύτου προστασίας, αδόμητης, στο βορειότερο τμήμα της χερσονήσου της Κυνοσούρας, προκειμένου να προστατευθεί η περιοχή από μελλοντικές εγκαταστάσεις, οι οποίες θα επιβαρύνουν περισσότερο τον περιβάλλοντα χώρο των αρχαιοτήτων.

Η πρόταση για την κήρυξη της θαλάσσιας περιοχής και τη θεσμοθέτηση της αοόμητης ζώνης πρόκειται τις προσεχείς ημέρες να τεθούν στην κρίση του ΚΑΣ.

γ) Παράλληλα το ΥΠ.ΠΟ. ζήτησε με έγγραφο του προς τον ΟΛΠ την απομάκρυνση των παλαιών πλοίων, που έχουν απορριφθεί, χωρίς την έγκριση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, στη ζώνη αιγιαλού εκατέρωθεν του λόφου της «Μαγούλας», όπου ο Τύμβος των Σαλαμινομάχων και δη αυτών που βρίσκονται στον κόλπο δυτικά του Τύμβου, και επιφέρουν βάναυσο βλάβη στον Αρχαιολογικό χώρο. θέτοντας παράλληλα το θέμα της ανάγκης για την εκ νέου θεώρηση του γενικότερου θέματος χορήγησης αδειών στην περιοχή για διάφορα έργα. όπως εγκατάσταση ή επέκταση ναυπηγοεπισκευαστικών μονάδων, πλωτών δεξαμενών κ.λπ.

Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ
Εσωτερική Διανομή:
1. Γραφείο Διευθυντή Υπουργού
2. Γραφείο Γενικής Γραμματέως

Τελευταία ανανέωση ( 01.04.09 ) http://www.schizas.com/site3/index.php?option=com_content&task=view&id=362&Itemid=38